A human being is always in space, occupying a fragment of it. However, space is also always present in a person in the form of fantasies, dreams, patterns and imaginations. The environment affects how we feel and how we behave. However, our emotions and thoughts also influence how we see, experience and create space. As a psychologist and psychotherapist, I am interested in the course of this constant interaction, the result of which is the world we live in. I devoted a lot of activities and texts to this phenomenon, as well as many hours of reflection. The result of this work are theses for consideration on the mutual relations between psyche and space. I invite you to read them critically and develop.

Relacje psychiki i przestrzeni – tezy:

1
We are located in space, but we live and dwell in the world.

  • 1.1
    Martin Heidegger (1927/2013: 142-143) pisze: „Ani przestrzeń nie jest w podmiocie, ani świat w przestrzeni. Przestrzeń jest raczej ‘w’ świecie, skoro to konstytutywne dla jestestwa bycie-w-świecie otwarło przestrzeń. Przestrzeń nie znajduje się w podmiocie, ani ten nie traktuje świata ‘jak gdyby’ był on w przestrzeni, lecz to ontologicznie właściwie pojęty ‘podmiot’, jestestwo, jest przestrzenny. Ponieważ zaś jestestwo jest w opisanym sensie przestrzenne, przestrzeń pokazuje się jako a priori. Ten ostatni termin nie oznacza jednak czegoś w rodzaju przysługiwania już z góry jakiemuś pozbawionemu jeszcze świata podmiotowi, który wyłaniałby z siebie przestrzeń. ‘Aprioryczność’ znaczy tu: pierwotność spotykania przestrzeni (jako okolicy) w trakcie aktualnego spotykania w otoczeniu czegoś będącego pod ręką.” Niewątpliwie mamy tu do czynienia z interakcją (nie wnikając jeszcze w jej naturę).

2
The world is a constant interaction between space and me, which consists of mutual holding and reflection.

3
The possibility of interaction between space and me makes it a habitable environment. This is the psychic equivalent of gravity.

4
Space or its fragments with which I enter into a relationship are places.

  • 4.1

    Miejsce powstaje wtedy, gdy fragment przestrzeni jest rozumiany w pewien sposób; kiedy zostaje mu nadane znaczenie.

    • 4.1.1

      Rozumienie, o którym mowa powyżej, może być świadome, intencjonalne bądź nieświadome.

      • 4.1.1.1
        Rozumienie to zawsze obejmuje mniej lub bardziej intensywne przeżycie emocjonalne, nigdy jednak nie jest sprowadzalne do reakcji uczuciowej na przestrzeń. Podobnie nie ogranicza się ono do refleksji intelektualnej czy instrumentalnego użycia.
      • 4.1.1.2
        Miejsca można uszeregować pod względem trwałości i charakteru relacji, jaka mnie (bądź wielu) z nimi łączy, a także rodzaju i intensywności wzbudzanych emocji.
      • 4.1.1.3

        Punktami wyróżnionymi na tym continuum byłyby:

        • 4.1.1.3.1
          miejsca jako fizyczne granice rzeczy – najbliższe Arystotelesowskiemu ujęciu miejsca
        • 4.1.1.3.2
          miejsca par excellence: względnie stałe i wyodrębnione fragmenty przestrzeni, które są dla mnie (bądź wielu) skojarzone z odczuwaniem emocji, relaizacją potrzeb bądź zaspokajaniem pragnień – najbliższe psychoanalitycznemu ujęciu obiektu
        • 4.1.1.3.3
          dobre miejsca: te fragmenty przestrzeni, które są miejscami par excellence wzbudzającymi głównie pozytywne emocje, związane z poczuciem bezpieczeństwa, optymalnym poziomem pobudzenia, zakorzenieniem i zadomowieniem – najbliższe psychoanalitycznemu konceptowi dobego obiektu bądź topophilii.
      • 4.1.1.4
        Wydaje się, że wielu badaczy, kiedy pisze o miejscu, ma na myśli dobre miejsce, co prowadzi do uproszczeń i przeinaczeń. O ile bowiem każde dobre miejsce z konieczności jest miejscem par excellenece, a każde miejsce par excellence z konieczności stanowi fizyczną granicę, to zależność w drugą nie jest bezwzględnie konieczna.
  • 4.2
    Akt rozumienia przestrzeni tworzy miejsce. Ma on zatem wymiar, nie tylko mentalny, lecz przede wszystkim ontologiczny i egzystencjalny. Miejsca (w tym świat) istnieją wyłącznie poprzez rozumienie. Odpowiada temu immanentnie rozumiejący i konstytuujący sposób bycia człowieka w przestrzeni.
  • 4.3
    Rozumienie przestrzeni, a zatem również tworzenie miejsc
  • 4.4
    zawsze zawiera w sobie procesy metaforyczne i metonimiczne – w różnych proporcjach

5
Places are objects neither external to me nor internal, but always and exclusively external and internal at the same time.

6
The interaction between space and me takes place through conscious and unconscious thinking.

7
Whereof one cannot speak, thereof one must be silent.